Δευτέρα 12 Μαΐου 2008

Προς νέο εμφύλιο στον Λίβανο

Γιώργος Δελαστίκ


Ο νόμος της Χεζμπολάχ κυβερνά τον Λίβανο

Σε δεκάδες μετριούνται πάλι οι νεκροί στον Λίβανο από τις εμφύλιες και μάλιστα ενδομουσουλμανικές ένοπλες συγκρούσεις μεταξύ των αμερικανόφιλων και των φιλοϊσραηλινών σουνιτών από τη μια μεριά και των αντιαμερικανικών, αντιισραηλινών δυνάμεων των σιιτών από την άλλη, οι οποίες είναι συσπειρωμένες γύρω από την αντιστασιακή και ταυτόχρονα φιλοϊρανική και φιλοσυριακή οργάνωση της Χεζμπολάχ. Οι συγκρούσεις άρχισαν με αποκλειστική ευθύνη της κυβέρνησης του Φουάντ Σινιόρα, κυβέρνησης ανδρεικέλων των ΗΠΑ και του Ισραήλ, η οποία αποπειράθηκε να κάνει δύο πράγματα: πρώτον, να καταστρέψει το ραγδαία αναπτυσσόμενο αυτόνομο τηλεφωνικό δίκτυο που στήνει η Χεζμπολάχ στις περιοχές που ελέγχει και δεύτερον να αντικαταστήσει τον στρατιωτικό υπεύθυνο ασφαλείας του αεροδρομίου της Βηρυτού επειδή έκρινε πως δεν ήταν επαρκώς εχθρικός προς τη Χεζμπολάχ, κατηγορώντας τον ότι αφήνει να περνούν ιρανικά όπλα για εξοπλισμό της οργάνωσης.


Η Χεζμπολάχ απάντησε με αποφασιστικότητα και επίδειξη ισχύος. Κατέλαβε τους σουνιστικούς τομείς της Βηρυτού κλείνοντας για λίγο ακόμη και τα τηλεοπτικά κανάλια που ελέγχει η κυβέρνηση και κατόπιν αποχώρησε οικειοθελώς από τα σημεία αυτά. Παράλληλα, ο στρατός αρνήθηκε να απομακρύνει τον υπεύθυνο ασφαλείας του αεροδρομίου, καθώς οι μαχητές της Χεζμπολάχ έθεσαν υπό τον έλεγχό τους το αεροδρόμιο. Ταυτόχρονα, νέες συγκρούσεις ξέσπασαν στην Τρίπολη, μεγάλη πόλη στο βόρειο τμήμα της χώρας.

Πέρα από την αφορμή, η ουσία είναι πως η νέα φάση συγκρούσεων προκλήθηκε από την κυβέρνηση Σινιόρα επειδή το Ισραήλ και οι ΗΠΑ, όπως και ορισμένες αραβικές κυβερνήσεις, ανησυχούν εξαιρετικά καθώς βλέπουν την πολιτική και στρατιωτική επιρροή της Χεζμπολάχ να επεκτείνεται και να ενισχύεται και έτσι θέλουν να την ανακόψουν πάση θυσία - έστω και προκαλώντας εμφύλιο πόλεμο!

Το Σύνταγμα του Λιβάνου είναι κατασκεύασμα της γαλλικής αποικιοκρατίας και χωρίζει τα κρατικά αξιώματα κατά... θρήσκευμα. Σαν να μην έφτανε αυτό, βασίζεται εν μέρει στην απογραφή του πληθυσμού του... 1932! Πριν από τρία τέταρτα του αιώνα! Δίνει λοιπόν το εκτρωματικό αυτό Σύνταγμα την Προεδρία της Δημοκρατίας και τις μισές έδρες της Βουλής στους χριστιανούς, οι οποίοι όμως σήμερα δεν αποτελούν ούτε το 25% του πληθυσμού! Δίνει την πρωθυπουργία στους σουνίτες, οι οποίοι είναι δεν είναι το 30% (ευνόητο φυσικά είναι πως με αυτό το Σύνταγμα κανείς πλην των σιιτών δεν επιθυμεί και δεν επιτρέπει να γίνει αξιόπιστη απογραφή του πληθυσμού), ενώ στους σιίτες, οι οποίοι ανέρχονται σήμερα σε άνω του 45% των Λιβανέζων, δίνει μόνο τον Πρόεδρο της Βουλής και το ένα... πέμπτο των εδρών!

Είναι εξόφθαλμο επομένως ότι υφίσταται μια κραυγαλέα αναντιστοιχία ανάμεσα στο πραγματικό κοινωνικό και πολιτικό βάρος των σιιτών και της Χεζμπολάχ στον Λίβανο και της εκπροσώπησής τους στους πολιτικούς και κρατικούς θεσμούς, καθώς χριστιανός είναι επιπλέον και ο αρχηγός του λιβανικού στρατού. Οσο αυτή η πολιτική αδικία εις βάρος των σιιτών δεν αποκαθίσταται, αποκλείεται να υπάρξει ομαλοποίηση της πολιτικής κατάστασης της χώρας αναφορικά με τον εσωτερικό συσχετισμό δυνάμεων.

ΗΧεζμπολάχ (ιδίως μετά τον εξαναγκασμό των Ισραηλινών κατακτητών να εγκαταλείψουν το 2000 τα εδάφη του νότιου Λιβάνου που κατείχαν επί μια εικοσαετία λόγω της αντάρτικης δράσης της σιιτικής οργάνωσης και μετά τη νίκη της επί των Ισραηλινών εισβολέων τον Ιούλιο - Αύγουστο του 2006) δεν έχει κανένα λόγο να διεκδικήσει με εμφύλιο πόλεμο το μερίδιο συμμετοχής στην εξουσία που της αναλογεί. Το κερδίζει σταδιακά με πολιτικά μέσα, συνδυάζοντας την κοινοβουλευτική και μαχητική εξωκοινοβουλευτική, αλλά ειρηνική δράση.

Οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί όμως προτιμούν χίλιες φορές να αιματοκυλιστεί ο Λίβανος σε εμφύλιο πόλεμο, οπότε με τη δική τους παρέμβαση μπορεί να ανακοπεί βιαίως η επέκταση της επιρροής της Χεζμπολάχ, παρά να τη δουν πανίσχυρη να κατακτά την εξουσία. Προς την κατεύθυνση πρόκλησης εμφυλίου ωθούν, λοιπόν, τη δράση της κυβέρνησης ανδρεικέλων του Φουάντ Σινιόρα.

Στο πλευρό τους έχουν ανομολόγητα τα συντηρητικά σουνιτικά καθεστώτα της Σαουδαραβίας, των Εμιράτων, της Αιγύπτου και της Ιορδανίας, τα οποία φοβούνται ότι επικράτηση της Χεζμπολάχ θα οδηγήσει στη συγκρότηση ενός ριζοσπαστικού σιιτικού τόξου Ιράν - Ιράκ - Λιβάνου, το οποίο θα απειλήσει και τα δικά τους καθεστώτα. Ανομολόγητα, λοιπόν, προτιμούν τον εμφύλιο σπαραγμό στον Λίβανο, όσο και αν δημοσίως επαινούν τη Χεζμπολάχ για τη νίκη της επί του Ισραήλ.

ΣΤΟΧΟΣ Η ΣΥΡΙΑ
Μεγάλο παιχνίδι με τον Πρόεδρο

Χωρίς Πρόεδρο της Δημοκρατίας παραμένει επί οκτώ μήνες τώρα ο Λίβανος. Δεκάδες απόπειρες της Βουλής έχουν αποβεί άκαρπες. Χριστιανός πάντα ο Πρόεδρος λόγω συνταγματικής επιλογής, πάντα δεξιός, αλλά ανέκαθεν ανήκε επίσης στη φιλοσυριακή πτέρυγα της χριστιανικής λιβανικής ελίτ. Τώρα οι Αμερικανοί και οι Ισραηλινοί αποπειράθηκαν να εκλέξουν όργανό τους. Απέτυχαν. Οι υποψήφιοι για το αξίωμα άλλαξαν, καθώς οι Σύροι πιέζουν για πιο φιλοσύρο Πρόεδρο, ενώ και η Χεζμπολάχ πιέζει μέσω της καθυστέρησης της εκλογής για να ενισχύσει τις πολιτικές θέσεις της.

Δεν υπάρχουν σχόλια: